5 listopada 2021 roku w warszawskim Centrum Nauki Kopernik rusza nietypowa wystawa pt. „Przyszłość jest dziś” – nietypowa, bo traktująca o tym, co dopiero będzie. Pierwsza jej część – Cyfrowy mózg? – przybliży gościom naukowe innowacje, które mają pomóc kształtować przyszłość, w tym sztuczną inteligencję i technologię uczenia maszynowego. Znajdą się tu między innymi rozwiązania, które być może całkiem niedługo znajdą swoje stałe miejsce w domu przeciętnego Kowalskiego. Nie zabraknie też aspektu motoryzacyjnego – wyobrażenie motoryzacji jutra będzie reprezentować koncepcyjny Mercedes-Benz F 015 Luxury in Motion (z ang. luksus w ruchu), który interpretuje samochody przyszłości jako zautomatyzowane, mobilne strefy relaksu.
Wystawa „Przyszłość jest dziś” stara się poszukać odpowiedzi na pytania takie jak: czy można ufać maszynom? Jak „myśli” sztuczna inteligencja? Czy roboty mogą kłamać? I czy cyfrowe technologie nie wygenerują nowych problemów? Centrum Nauki Kopernik podejmuje próbę zaprezentowania tego, co może czekać nas w niedalekiej przyszłości, oraz możliwości, jakie daje ultranowoczesna rzeczywistość. Innymi słowy – zaprasza w hipotetyczną podróż na koniec XXI wieku.
Wystawa ma zainspirować gości do zastanowienia się, w jakiej przyszłości chcemy żyć i jak możemy na nią wpłynąć. Łącznie ekspozycja będzie składać się z około 80 eksponatów przybliżających zarówno korzyści, jak i zagrożenia wynikające z zastosowania cyfrowych technologii, a także możliwe kierunki rozwoju nauki – oraz ich konsekwencje.
Na całą wystawę składają się trzy części. Pierwsza z nich, pt. „Cyfrowy mózg?”, wystartuje już w piątek, 5 listopada 2021 r. i będzie poświęcona przede wszystkim cyfrowym technologiom. Zabierze gości w świat algorytmów, robotów i wynalazków, zadając pytania o granice zaufania, prywatności, bezpieczeństwa oraz komfortu. A także podejmie próby sformułowania nowych definicji sztuki i kreatywności.
Odwiedzający będą mogli sprawdzić, jak sztuczna inteligencja sprawdza się w rzeczywistości, i przetestować swoje zaufanie do maszyn. Wśród wynalazków prezentowanych na wystawie znajdzie się autonomiczny samochód – koncepcyjny Mercedes-Benz F 015 Luxury in Motion (z ang. luksus w ruchu), po raz pierwszy zaprezentowany na targach elektroniki użytkowej w Las Vegas w 2015 r.
Za sprawą licznych czujników i dostępu do sieci oraz do ogromnych zasobów danych współczesne pojazdy potrafią „myśleć” i oferują możliwość jazdy częściowo zautomatyzowanej. Koncept Mercedesa idzie dużo dalej: po zamknięciu drzwi zamienia się w mobilny salon na kołach, który samodzielnie zawozi swoich pasażerów we wskazane miejsce. Pasażerem staje się tu również kierowca – przednie fotele pojazdu można obrócić o 180 stopni, zwracając się twarzą do osób siedzących z tyłu. Poza rozmową czas podróży można wykorzystać także do pracy lub odpoczynku.
Kolejna istotna cecha prototypu to ciągła wymiana informacji między podróżującymi, oprogramowaniem pojazdu i otoczeniem. Informacje przekazywane są za pośrednictwem sześciu ekranów harmonijnie zintegrowanych z kokpitem oraz bocznymi i tylnymi panelami. Pasażerowie mogą intuicyjnie sterować funkcjami pojazdu za pomocą gestów, ruchów gałek ocznych lub poprzez polecenia dotykowe. Napędzany elektrycznie samochód badawczy F 015 Luxury in Motion nawiązuje kontakt z otoczeniem dzięki wykorzystaniu projekcji laserowej i ekranów LED.
Mercedes-Benz F 015 Luxury in Motion przybliża gościom wystawy „Przyszłość jest dziś” nie tylko przyszłościowe rozwiązania, które powoli stają się coraz bardziej powszechne – takie jak napęd elektryczny czy jazda autonomiczna, ale przede wszystkim nową koncepcję motoryzacji. Żyjąc ciągle online, często w biegu i pośród miejskiego zgiełku, potrzebujemy prywatnej przestrzeni i czasu – a samochód przyszłości może nam to zapewnić.
Poza wynalazkami bardziej praktycznymi pierwsza część wystawy „Przyszłość jest dziś” przybliży temat robotów jako... artystów. Czy utwory skomponowane przez sztuczną inteligencję można w ogóle nazwać sztuką? Nie dla każdego odpowiedź jest oczywista, ale niektórzy nie mają wątpliwości – w 2018 r. w jednej z nowojorskich galerii sztuki obraz wygenerowany na podstawie algorytmu sprzedano za zawrotną sumę kilkuset tysięcy dolarów.
Nieodłącznym wątkiem szeroko pojętej sztucznej inteligencji jest kwestia relacji. Goście wystawy mogą sprawdzić, jakie deficyty można wypełnić, korzystając z odkryć technologicznych – porozmawiać z hologramową postacią czy obejrzeć robotyczne niemowlę..
Latem i jesienią 2022 r. Centrum Nauki Kopernik uruchomi kolejno dwie następne części wystawy. Pierwsza z nich będzie starała się odpowiedzieć na pytanie, jak będzie wyglądała przyszłość naszej planety. Poruszy kwestie takie jak postępująca degradacja środowiska naturalnego, globalne ocieplenie, miasta przyszłości czy kolonizacja kosmosu. Udostępnione zostaną tu także różnorodne dane przestrzenne i statystyczne, m.in. dotyczące zmian stężenia CO2 oraz średniej temperatury.
Trzecia część wystawy będzie związana m.in. z medycyną przyszłości i cyborgizacją. Skłoni do zastanowienia się nad granicami troski o zdrowie oraz jakość życia. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technicznym możemy bezinwazyjnie zaglądać do wnętrza ludzkiego ciała, precyzyjnie je badać, diagnozować choroby i planować zabiegi. Jesteśmy o krok od kuszących możliwości ulepszania samych siebie. Jak daleko możemy się posunąć? Wśród eksponatów ilustrujących te zagadnienia znajdą się na przykład biodrukarka 3D drukująca tkanki, interfejs mózg-komputer oraz laboratorium biohakera.
Wystawie „Przyszłość jest dziś” towarzyszy program edukacyjny o tej samej nazwie. Podczas spotkań edukatorów i ekspertów z młodzieżą i nauczycielami omawiane są zagadnienia związane m.in. ze sztuczną inteligencją, cyfryzacją i robotyzacją.. Wystawa i program edukacyjny „Przyszłość jest dziś” powstały w ramach projektu „Kampanie edukacyjno-informacyjne na rzecz upowszechniania korzyści z wykorzystywania technologii cyfrowych”, realizowanego przez KPRM i NASK.
Centrum Nauki Kopernik to największe centrum nauki w Polsce. Jego misją jest inspirowanie do obserwacji, doświadczania, zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi – a to wszystko w ramach współpracy z naukowcami oraz nauczycielami. Centrum mieści się przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 20 w Warszawie i jest czynne od poniedziałku do piątku od 9 do 18 oraz w weekendy od 9 do 19.
